Ақтөбеде" Атамекен " мен Антикор өзара ынтымақтастығын нығайтты

Бизнесті қорғау экожүйесін қалыптастыру шеңберінде бірлескен жұмыс тобы құрылды.

Ақтөбе облысының Кәсіпкерлер Палатасы өңірде ҰКП-ның Бизнесті қорғау экожүйесін қалыптастыру жөніндегі жобасын іске асыру аясында жүйелі жұмыс жүргізуде.
Құқық қорғау, сот органдарымен, адвокаттық және заң қоғамдастығымен тиімді және жедел өзара іс-қимыл жасау жүргізілуде.
Бизнес субъектілерінің құқықтарын бұзу фактілерін азайтуға және мемлекеттік реттеуді жүзеге асыру кезінде артық әкімшілік кедергілерді азайтуға бағытталған ұсыныстар мен ұсынымдар әзірлеу жоспарлануда.
Аталған жұмысты жүйелі жүргізуді қамтамасыз ету мақсатында ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Ақтөбе облысы бойынша департаменті алаңында кәсіпкерлік субъектілерін қорғау бойынша жұмыс тобы құрылды.

Жұмыс тобын құрудың мақсаты-Бизнестің шағымдары бойынша мәселелерді жедел қарау, Мемлекеттік органдардың сыбайлас жемқорлық тәуекелдерімен ұштасатын негізсіз әрекеттерінің (ұстау, тінту, алу, тексеру, рұқсат құжаттарын алу, жер пайдалану және басқалар) жолын кесу.
2022 жылы 29 шілдеде Ақтөбе облысы бойынша департамент басшысының м.а. №81 бұйрығымен жұмыс тобы құрылды.  Жұмыс тобының құрамына кәсіпкерлер палатасының өкілдері, Кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі кеңестің, өңірлік кәсіпкерлер кеңесінің мүшелері, адвокаттар мен заң кеңесшілері кірді.
Жұмыс тобының негізгі міндеті қылмыстық істерді сотқа дейінгі тергеп-тексеру шеңберінде Ақтөбе облысы бойынша Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет тергейтін шағымдарды қарау, сондай-ақ бизнес субъектілеріне қатысты мемлекеттік органдардың лауазымды адамдарының сыбайлас жемқорлық іс-әрекеттері фактілері туралы шағымдар мен өтініштерді қарау болып табылады.    
 

ӨКП мен Антикор арасында құрылған топ құрамында:

• Махмұтов Нұрболат Байұзақұлы-ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) Ақтөбе облысы бойынша департаментінің бас маманы, 8-705-971-0583  
• Т. Н. Жекеев - тергеу басқармасы департаментінің ІІО бойынша тергеушісі +7 (7132) 728-240, 728-292
• Р. Күйшінов. - "Атамекен" ӨКП директорының құқықтық мәселелер жөніндегі орынбасары: +7 (7132) 744-602. Моб. +7 701 784 8582
• Р. Тәжібаев.Р. - ӨКП кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және әкімшілік кедергілерді жою бөлімінің бастығы: +7 (7132) 744-606, +7 702 567 8011
• Скендирова Жанар Мұратбекқызы-1 санатты сарапшы +7 (7132) 744-606 (ішкі.1524)
• Махамбетжанова Жұлдыз Рыскелді-1 санатты сарапшы +7 (7132) 744-608 (ішкі.1503)

Кәсіпкерлер палатасы бизнес өкілдеріне жоғарыда көрсетілген телефон нөмірлері бойынша хабарласуды сұрайды.
Естеріңізге сала кетейік, жұмыс тобы палата мен прокуратура арасында да құрылған болатын.

Ақтөбе облысының кәсіпкерлер палатасы "Атамекен" ҚР ҰКП бизнесті қорғау экожүйесін қалыптастыру жөніндегі жобасын іске асыру шеңберінде құқық қорғау, сот органдарымен, адвокаттық және заң қоғамдастығымен тиімді және жедел өзара іс-қимыл жасауға бағытталған жұмыс жүргізуде.
Аталған жұмысты жүйелі жүргізуді қамтамасыз ету мақсатында облыс прокуратурасының жанынан жұмыс тобы құрылды.
Оның негізгі міндеттерінің бірі кәсіпкерлік саласындағы әкімшілік кедергілерді уақтылы анықтау және жою және прокуратура органдарымен, өзге де құқық қорғау, уәкілетті мемлекеттік органдармен, адвокаттық және заң қоғамдастығымен өзара іс-қимылда тартымды бизнес-ахуалды қалыптастыру болып табылады.
Ол үшін қылмыстық, сот тәжірибесі мен статистиканы, бақылау-қадағалау саласындағы практиканы, сондай-ақ кәсіпкерлер палатасы мен прокуратураға келіп түскен өтініштерді зерделеу негізінде мемлекеттік органдардың бизнеске араласуын талдайтын топ құрылды.

Жұмыс тобы Ақтөбе облысы прокурорының 2022 жылғы 26 шілдедегі №17р/15 өкімімен құрылды. Құрамына кәсіпкерлер палатасының өкілдері, Кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі кеңестің мүшелері, кәсіпкерлердің өңірлік кеңесінің мүшелері, адвокаттар мен заң кеңесшілері енгізілді.
Жұмыс тобының мақсаты мен міндеттері- бұл қылмыстық практика, әкімшілік, сот практикасы бойынша Мемлекеттік органдардың іс-әрекетіне, бақылау-қадағалау қызметіне талдау жүргізу.

Ақтөбе облысы прокуратурасының бекітілген қызметкерлері:

• Рысалдинов Жұмағали-Ақтөбе облысы прокурорының инвестициялық жобалар жөніндегі аға көмекшісі- 8 (7132) 90 14 48, 8 701 700 55 20,
• Ершов Ерболат-Ақтөбе облысы прокурорының аға көмекшісі, 8 (7132)90-14-23, 87029467880

Ақтөбе облысы Кәсіпкерлер Палатасының бекітілген қызметкерлері:

• Тәжібаев Рахат Русланұлы-кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және әкімшілік кедергілерді төмендету бөлімінің бастығы +7 (7132) 744-606 (ішкі.1507)
• Махамбетжанова Жұлдыз Рыскелді-1 санатты сарапшы +7 (7132) 744-608 (ішкі.1503)
• Скендирова Жанар Мұратбекқызы-1 санатты сарапшы +7 (7132) 744-606 (ішкі.1524)

Есепті кезеңде Ақтөбе облысының өңірлік кәсіпкерлер палатасына бизнес субъектілерінен 114 өтініш түсті.

Олардың ішінде:

• Қаралды-92 өтініш (жалпы санның 81%);

• Оң шешілді-49 өтініш, бұл қаралғандар санының 53% құрайды;

* Есепті кезеңнің соңында қаралмаған өтініштердің қалдығы-22 жағдай;

* Сот процестеріне қатысу 7 өтініш бойынша қабылданды.

 Кәсіпкерлердің қорғалған мүліктік құқықтарының жалпы сомасы 1 869 498 477 құрады, бұл палатаның бизнес мүдделерін қорғауға араласуының жоғары нәтижелілігін көрсетеді.  

Ең проблемалы салалар. Өтініштердің ең көп саны келесі бағыттар бойынша тіркелді:

1.    Сатып алу-22 өтініш, оның 10-ы оң шешілді. Қорғалған құқықтар сомасы-45,4 млн теңге;

2.    Агроөнеркәсіптік кешен (АӨК) - 14 өтініш, 7 өтініш оң шешілді. Қорғау сомасы-46,9 млн теңге;

3.    Кәсіпкерлер арасындағы азаматтық-құқықтық даулар - 11 өтініш, 6 өтініш шешілді;

4.    Құқық қорғау органдарына шағымдар-10 өтініш, 5 оң шешілді;

5.    Инвестициялар, субсидиялау, Кредиттеу-оң рұқсаттың төмен деңгейімен қорғаудың жоғары сомасы (32 млн теңге) (3-тен 1).  

Экономикалық тиімділігі жоғары салалар:

* Энергетика-1 000 100 000 теңгеге мүліктік құқықтар қорғалған;

* Сәулет және құрылыс - 395 млн теңге;

• Жер мәселелері - 350 млн теңге;

* АӨК-46,9 млн теңге;

• Сатып алу-45,4 млн теңге.

Кәсіпкерлік құқықтарын қорғау бағыты бойынша 2023 жылдың 12 айында 140 өтініш түсті
(2022 ж. – 112 өтініш), оның ішінде 99 өтініш оң шешімін тапты (2022 ж. – 102), қалған өтініштер қаралу үстінде.

Ең көп өтініш жер қатынастары, салық салу, сатып алулар (мемлекеттік сатып алу, жер қойнауын пайдаланушылардың сатып алуы), АӨК және мемлекеттік органдарға шағымдар салаларына қатысты түсті.

Өтініштер құрылымы:
Шағымдардың ең көп үлесін келесі бағыттар құрайды:

• Жер қатынастары – 18%

• Мемлекеттік органдарға шағымдар – 16%

• Сатып алулар – 13%

• Салық салу – 12%

• Ауыл шаруашылығы кешені – 11%

• Энергетика – 10%

• Сот істеріне қатысу – 8%

• Басқа мәселелер – 12%

Мүліктік құқықтарды қорғау

49 кәсіпкердің мүліктік құқықтары қорғалды, жалпы сомасы 8 457 670 921 теңге.

Анықтама үшін:
2022 жылы 28 кәсіпкердің мүліктік құқықтары 159 млн теңгеге қорғалған болатын.

Сонымен қатар, кәсіпкерлердің құқықтары сот органдарында да қорғалады.
41 іс бойынша Палата бизнес мүддесін қорғау жағында қатысты
(әкімшілік – 26, азаматтық – 15), оның ішінде 33 іс бойынша сот кәсіпкерлердің пайдасына шешім шығарды (әкімшілік – 26, азаматтық – 7).

Мысалы:

🔹 Құрылыс саласындағы 26 компанияның заңды құқықтары мен мүдделері сотта қалпына келтірілді. Облыстық ГАСК басқармасы бұл компанияларға қатысты ӘҚБтК-нің 464-бабының 2-бөлігі бойынша (лицензиялау талаптарының бұзылуы) әкімшілік құқықбұзушылық туралы хаттамалар толтырған. Кәсіпкерлер кінәсін мойындамағандықтан, барлық материалдар сотқа жолданды. Кәсіпкерлер палатасының сарапшылары сотта кәсіпкерлердің құқықтарын қорғап, нәтижесінде барлық әкімшілік істер құқықбұзушылық құрамының болмауына байланысты тоқтатылды.

🔹 Тағы бір мысал — «Коттеджный городок Арман» ЖШС-нің Ақтөбе қаласы әкімдігі лауазымды тұлғаларының бұрын берілген жер телімін бөлу туралы қаулының күшін жоюына байланысты заңсыз шешім қабылдауы жөніндегі шағымы. Кәсіпкерлер палатасы бұл іске мүдделі тарап ретінде сот отырысына қатысып, кәсіпкердің мүддесін қорғады.
Сот шешімімен «Коттеджный городок» ЖШС-нің талап арызы толық қанағаттандырылып, жер телімі беру туралы шешім қалпына келтірілді.
Нәтижесінде, кәсіпкердің 70 млн теңге көлеміндегі мүліктік құқығы қорғалды.

Кәсіпкерлердің құқықтарын жедел қорғау мәселелері

Кәсіпкерлердің құқықтарын жедел қорғау мәселелері Кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау жөніндегі кеңестің отырыстарында қаралады.

✅ 12 отырыс өткізілді
✅ 20 мәселе қаралды
✅ Оның ішінде 17 мәселе оң шешілді, 3 мәселе қаралуда:
– Қоғамдық кадастрлық карта мәселесі
– МКД жанындағы келісім комиссиясының жұмысы
– Бөлшек салық бойынша арнайы салық режимі (СНР)

Мәселелердің сипаты бойынша бөлінісі:

• Мемлекеттік органдардың лауазымды тұлғаларының әрекетсіздігі немесе заңсыз әрекеттері – 10

• Салық салу – 3

• Жер қатынастары – 3

• Прокуратура, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет және экономикалық тергеу қызметі шеңберінде бизнесті қорғау – 3

• 2022 жылғы Кеңес жұмысының қорытындысы – 1

2022 жыл: Ақтөбе облысында кәсіпкерлердің құқықтары 60 млн теңгеге қорғалды. Облыс кәсіпкерлері мемлекеттік сатып алу, жер қатынастары, салық салу және АӨК саласындағы мәселелер бойынша жиі жүгінген.

2022 ж. басынан бері палатаға бизнесті қорғау желісі бойынша 103 өтініш келіп түсті, оның 92-сі (89%) оң шешім тапты, қалғандары қаралып жатыр. Жалпы сомасы 60,6 млн теңгеге 18 кәсіпкердің мүліктік құқықтары қорғалды. Жүйелі мәселелер кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі кеңестің отырыстарында қаралады. 6 отырыс өткізіліп, 12 мәселе қаралды. Төрт әкімшілік кедергілер анықталды. «Бизнесті қорғаудың экожүйесі» ҰКП жобасы аясында прокуратура органдарымен тығыз өзара іс–қимылға баса назар аударылды.

Атап айтқанда, бұл мемлекеттік органдардың бақылау-қадағалау қызметі, әкімшілік, қылмыстық практика және т.б. сияқты түрлі салалардағы бірлескен талдау. Жұмыс топтарының отырыстарында талқыланатын проблемалық мәселелер анықталады, кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтарының бұзылуына жол бермеу бойынша ұсыныстар әзірленеді. «Атамекен» өңірлік палатасы прокуратура органдарымен, ҚСжАЕК Ақтөбе облысы бойынша басқармасы және сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметпен бірлескен жұмыс топтарын құрды. Олардың құрамында өңірлік кеңестің, кәсіпкерлер палатасының құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі кеңесінің, адвокаттық және заң қоғамдастықтарының өкілдері бар.

Сондай-ақ, өңірлік «Атамекен» жанынан «Прокурор кабинеті» ашылды. Қадағалау органының өкілдерімен бірлесіп бес қабылдау өткізілді, оның ішінде облыс прокурорының қатысуымен. Мысалы, бірлескен жұмыс нәтижесінде Мұғалжар ауданының білім бөліміне қатысты «Наурыз» ЖК мәселесі шешілді. Олар тапсырыс беруші ретінде мемлекеттік сатып алу туралы шартқа сәйкес орындалған жұмыстар үшін орындаушыға 5,7 миллион теңге төлемеген.

Тағы бір мысал, «Құмсай» шаруа қожалығының қылмыстық іс шеңберінде тергеу әрекеттерін орындамауында көрсетілген қылмыстық қудалау органдарының дәрменсіз жұмысы фактісі бойынша құқықтар мен заңды мүдделерді қорғауға жәрдемдесу туралы мәселесі оң шешімін тапты. Өтінішті қарау қорытындысы бойынша Ақтөбе қаласының Астана ауданының прокуратурасына қосымша тергеу жүргізу және іс бойынша түпкілікті процестік шешім қабылдау үшін сотқа дейінгі тергеп-тексеруді тоқтату туралы шешімнің күшін жою туралы өтінішхат енгізілді.

Ал Қазақстан кәсіпкерлерінің құқықтарын қорғау жөніндегі уәкіл Рустам Жүрсіновтың көмегімен Облыстың мемлекеттік кірістер органдары өздерінің іс-әрекеттерін негізсіз деп таныды және белгісіз тұлғалардың осы серіктестіктің тіркеу деректерін пайдалана отырып, ЕАЭО тауарларын заңсыз әкелу фактісі бойынша ҚҚС төлемеуі түріндегі пайда болған берешек бойынша 5 миллион теңгеден астам сомаға "Fora Trade" ЖШС қойған хабарламаны кері қайтарып алды.

Кәсіпкерлерге консультациялық-құқықтық көмек көрсету мақсатында прокуратура, МКД, жер қатынастары бөлімі, санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті, қаржы институттары мен банктер өкілдерінің, медиаторлардың, адвокаттар мен заңгерлердің қатысуымен Ашық есік күндері жие өткізілуде.

Палата бизнес субъектілеріне заңды құқықтары бұзылған жағдайда міндетті түрде «Атамекенге», облыстың барлық аудандарында жұмыс істейтін филиалдарына жүгінуге болады.

Кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау-Ақтөбе облысының Кәсіпкерлер палатасы қызметінің ең табысты учаскелерінің бірі, оның ішінде кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі кеңесте Бизнестің проблемалық мәселелерін қарау арқылы түрлі тетіктерді қамтиды.

2021 жылдың қорытындысы бойынша Кәсіпкерлер палатасына бизнесті қорғау желісі бойынша 159 өтініш түсті (2020 ж - 154). Оның ішінде 150 өтініш (94%) (2020 ж. - 151(98%)) оң шешімін тапты, қалған өтініштер қаралуда.
Кәсіпкерлердің қорғалған мүліктік құқықтарының сомасы 3,575 млрд. теңгеден асты (2020ж. - 2,3 млрд. тг.).

2021 жылдың 12 айында түскен өтініштердің ең көп саны, олар: жер мәселелері - 12%, сотқа қатысу – 13%, шарттық міндеттемелерді орындамау – 8%, әкімшілік кедергілер – 3%, Сатып алулар – 11%, салық салу – 22%, санитарлық талаптар - 9%, лауазымды тұлғалардың әрекеттері (әрекетсіздігі) - 22 % .

Кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау жөніндегі Кеңестің 12 отырысы өткілді (2020ж. - 10), оның ішінде мемлекеттік органдармен бірлесіп 4 отырыс өтті (прокуратура - 2, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет-1, құқықтық статистика және арнайы статистика басқармасы.есеп-1).
 Бизнесті қорғауға және анықталған әкімшілік кедергілерге байланысты 20 мәселе қаралды (2020 ж. - 19). Оның ішінде 14 мәселе бойынша оң шешім қабылданды, 6 сұрақ жұмыста.
2021 жылдың қорытындысы бойынша 31 әкімшілік кедергі анықталды, оның ішінде 25 Республикалық сипаттағы әкімшілік кедергілер, олардың 16-сы кәсіпкерлер проблемаларының республикалық тізіліміне енгізілді. Сондай-ақ, жергілікті сипаттағы 6 әкімшілік кедергі анықталды, барлығы он шешімін тапты.
Жергілікті атқарушы органдардың НҚА жобаларына 198 сараптамалық қорытынды берілді.