Ақтөбеде "Восход Трейдинг" ЖШС ресейлік серіктестерге өндірілген хром кенін сатуға мүмкіндігі жоқ. 2020 жылдың желтоқсанынан бастап "Қазақстан темір жолы" барлық станцияларына тағайындала отырып, басқа елдерден бос вагондар беруге тыйым салынды. ҚТЖ-ға жазбаша жазылған өтініштер бойынша аталған жағдайды түсіндірмеді. Компания көмек алу үшін Ақтөбе облысының кәсіпкерлер палатасына жүгінді. Темір жол тасымалы саласына байланысты бизнестің проблемалық мәселесі кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі кеңеске шығарылды.

Өткен жылдың төртінші тоқсанында "Восход" компаниялар тобы әлемдік нарықтағы нашар жағдайға және өнімге сұраныстың болмауына байланысты "Тихвин Ферросплалдар зауыты" ЖШҚ (РФ) өнімдерінің негізгі тұтынушысының тоқтап қалуына байланысты толық қуатында жұмыс істемеді. Алайда, осы жылдың басынан бері ресейлік серіктестің қажеттілігі 80% - ға дейін артты және жергілікті "Восход Трейдинг" ЖШС өнімді жөнелтуге дайын. Алайда, өндірілген хром кені серіктеске логистикалық жолмен жеткізе алмайды.

Өйткені, "ҚТЖ-Жүк тасымалы" ЖШС 2020 жылдың 15 желтоқсанынан бастап өз темір жол желісіне басқа елдерден бос вагондар беруге тыйым салды. Осы күнге дейін шектеу алынып тасталған жоқ. Қазақстандық экспорттаушылар ҚТЖ-дан "бөтен" вагондарға шектеулерді алып тастауды немесе ашық вагондарға тарифтерді төмендетуді бірнеше рет сұрады.

"Восход Трейдинг" ЖШС бұл мәселемен жазбаша түрде "ҚТЖ-Жүк тасымалдары" АҚ-на және Ақтөбе жүк тасымалдау бөлімшесінің "ҚТЖ-Жүк тасымалдары"-на жүгінді, бірақ мәселе осы уақытқа дейін шешілген жоқ, бұдан басқа нақты жауап қайтарылған жоқ.

12 ақпанда "Восход Трейдинг" ЖШС Бас директоры Серік Ибатов "ҚТЖ-Жүк тасымалдары" АҚ, "ҚТЖ-Жүк тасымалдары" АҚ Ақтөбе бөлімшесі БП" бос жартылай вагондарын Сарысай ст. "Восход Трейдинг" ЖШС мекенжайына тиеу және одан әрі Тихвин ст. Ресей темір жолының" ТФЗ" ЖШҚ мекенжайына жөнелту үшін жіберуге жәрдемдесу үшін кәсіпкерлер палатасына жүгінеді.

"Бүгінгі күні де тыйым салынған. Кен байыту фабрикасы жексенбіден бастап тоқтап тұр, өйткені қоймалар толық, терминал да толтырылған. Біздің серіктестеріміз үшін вагондарды ұсыну мәселесі шешілген жоқ", - дейді "Восход трейдинг " ЖШС заң бөлімінің бастығы Алтай Құрманғалиев.

ӨКП директорының құқықтық мәселелер жөніндегі орынбасары Руслан Күйшіновтың айтуынша, өтініштің мәнін зерделеп, Палата мынадай қорытындыға келеді:

• - қалыптасқан жағдай бойынша "ҚТЖ-Жүк тасымалы БП" ЖШС тарапынан дәлелді жауап жоқ;
• - операторлардың басқа елдерден ашық вагондарды жалға беру жөніндегі қызметін шектейтін нормативтік құжаттар жоқ;
• - "Восход Трейдинг" ЖШС "ҚТЖ" "Қазтеміртранс" ЖШС еншілес кәсіпорнынан ашық вагондарды жалға алуға шарт жасасу қаржылық жағынан тиімді емес, өйткені жөнелту станциясынан тағайындалған станцияға дейін бір ашық вагонға 582 820 теңге сомасында төлеу қажет. "ТФЗ" ЖШҚ 224 479 теңге, яғни 2,5 есе арзан ұсынады.
• - ҚР ИИДМ жер қойнауын пайдалану мәселелері бойынша келісімшарттық міндеттемелерді орындамауына әкеліп соғады;
• - байыту фабрикасының мәжбүрлі тоқтауы және "Восход Трейдинг" ЖШС мен 1 000-ға жуық қызметкер үшін туындайтын басқа да салдарлар;
• - бюджеттің салықтарды толық түспеуі және өңірдің әлеуметтік дамуына кері әсерімен қатар келісімшарттық міндеттемелерді туындатады.

Кәсіпкерлер Палатасы "ҚТЖ-Жүк тасымалдары" ЖШС Ақтөбе жүк тасымалдау бөлімшесіне хатпен жүгінді, бірақ хат "ҚТЖ-Жүк тасымалдары" бас ЖШС-не қайта жіберілді, өйткені Ақтөбе бөлімшесі филиал болып табылады және осы мәселені шешу үшін өкілеттігі жоқ.

"ҚТЖ қалыпты жұмыс істеуі үшін жұмыс паркі Қазақстан аумағында 140 мыңнан астам вагонды міндеттейді. Өздеріңіз білетіндей, 2020 жылдың екінші жартысында жүк тиеу артты. Қытаймен қабылдау мәселелері болды. Бұл парктің ұлғаюы біздің ҚТЖ желісі бойынша 350-ге жуық тасталған пойыздардың болуына алып келді. Оның ішінде бұл Қытай мен Азияның бағыты. Бұдан басқа, ҚР аумағында қалған 3 мыңға жуық вагон жұмыссыз қалды. Жалпы, конвенцияны енгізу-ТМД бойынша жалпы тәжірибе. Қазіргі уақытта барлық теміржол әкімшіліктері жалпы алғанда 120-ға жуық конвенция бар. Олардың жартысынан көбі- 64-ті, бұл Ресей енгізетін. "Восход Ориел" ЖШС бойынша олар ҚР ішінде Сарысай станциясынан Жіңішке станциясына тасымалдауды жүзеге асырады. Онда бізде проблема жоқ. Ресей жағына - біз Атамекен тарапынан да, компания тарапынан да хаттар алдық. Бұл өтініштерді біз Орталық аппаратқа жібердік. Жауап күтеміз", - деп түсіндірді "ҚТЖ-жүк тасымалдары" ЖШС Ақтөбе жүк тасымалдау бөлімшесі директорының логистика жөніндегі орынбасары Бақытжан Бірманов.

Кәсіпкерлер палатасы бұл тыйым ресми деп санайды, өйткені жергілікті операторлар бүгінде басқа елдердің операторларына қарағанда төмен мөлшерлемемен жұмыс істеуге дайын емес.

Қазіргі уақытта  Ақтөбе облысы кәсіпкерлер палатасының өтініші бойынша "Атамекен" ҚР Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы, атап айтқанда логистика және тасымалдар салалық департаменті "ҚТЖ-Жүк тасымалдары" ЖШС басшылығымен қалыптасқан жағдайды шешуге, оның ішінде Ресей Федерациясынан жүк алушылардың атына бос меншікті вагондар мен бөтен темір жол әкімшілігінің жалға алған вагондарын тасымалдауға конвенциялық тыйым салу іс-қимылдарын таратпау бөлігінде факсограммаға өзгерістер енгізу туралы келіссөздер жүргізуде.