SROI. Әлеуметтік кәсіпкерлер инвестицияның әлеуметтік қайтарымын енгізуге бастамашылық етуде
Әлеуметтік кәсіпкерлік тақырыбы ТМД мен Қазақстанда да өзінің дамуы мен тиісті қызығушылығына ие болуда. 2023 жылдың ақпан айында табыс әкеліп қана қоймай, маңызды әлеуметтік мәселелерді шешетін бизнесті ілгерілету мақсатында «Атамекен» Ұлттық палатасы жанынан Адами капиталды дамыту және бизнестің әлеуметтік саясаты Комитетінің Әлеуметтік кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі Кіші комитеті құрылды.
Елімізде қазірдің өзінде 973 субъектіні қамтитын Әлеуметтік кәсіпкерлік тізілімі бар. Астана (219), Алматы (179) және Батыс Қазақстан облысы (93) көш бастап тұр. Дегенмен, кез келген жаңа саладағы сияқты қиындықтар да бар. Оларға қолда бар қолдау шаралары туралы хабардарлықтың төмендігі, инфрақұрылымдағы қиындықтар, қаржыландыру көздерінің шектеулілігі мен бюрократия және күрделі әкімшілік процедуралар жатады.
Сонымен қатар, Кіші комитет төрағасы, ASPAN.KZ әлеуметтік жобасының негізін қалаушы, InCare инклюзивті мобильді қосымшасының тең құрылтайшысы Әйгерім Жаналинова атап өткендей, осы Тізілім комиссиясының жұмысы туралы жиі сұрақ туындайды.
«Әлеуметтік кәсіпкерлер, бұрыннан жұмыс істеп келе жатқан және бүкіл қала білетін әлеуметтік жобалар Тізілімге қосыла алмайды. Керісінше, жиі Тізілімде әлеуметтік кәсіпкерлер болып табылмайтын субъектілер болады. Мұндай жағдайларда комиссия нақты кандидатты қалай мақұлдады деген сұрақ туындайды. Сондықтан әлеуметтік кәсіпкердің белгілі бір тұжырымдамасын білу маңызды», - деді спикер ҰКП ұйымдастырған вебинарда.
Бұл осы қозғалыстың бір бөлігі болғысы келетіндер санының айтарлықтай артуына әкелген әлеуметтік кәсіпкерлерге берілген преференциялармен түсіндіріледі. Нәтижесінде Тізілімдегі «әлеуметтік кәсіпкерлердің» саны екі есеге өсті. Бірақ бизнесті шын мәнінде не әлеуметтік етеді?
Баяндамашы атап өткендей, әлеуметтік кәсіпкерлік – бұл әлеуметтік мәселелерді шешу үшін кәсіпкерлік тәсілді қолданатын қызмет. Бұл тек пайда табуды көздейтін бизнес емес, қоғамды жақсартуға қосылған нақты үлес.
Алайда бұл жеткіліксіз. Әлеуметтік кәсіпкерліктің бұдан да ашық әрі тиімді болуы үшін сарапшылар әлемдік тәжірибені – SROI (инвестициялардың әлеуметтік қайтарымы) стандартын енгізуді ұсынып отыр. Бұл стандарт ұйымның әлеуметтік, экологиялық және экономикалық көрсеткіштерінің қаншалықты нақты мән беретінін сандық түрде анықтауға көмектеседі. Тәсілдің мәніне сәйкес инвестицияланған доллар тек пайда әкеліп қана қоймай, нақты әлеуметтік әсер етуі керек. Мысалы, 1:4 арақатынасы инвестицияланған әрбір доллар үшін жоба мұқтаж жандарға 4 доллар әлеуметтік жәрдемақы қайтаратынын білдіреді.
Пікір қалдыру:
Пікірлер: